کلنگ ساخت مونوریل قم در مرداد ماه سال ۱۳۸۸ در رودخانه قم به زمین خورد و وعده داده شد تا در سال ۱۳۹۰ به بهره برداری برسد اما در این سال‌ها با وجود صرف بودجه ۲۳۰ میلیارد تومانی؛ تنها تعدادی ستون برای مردم شهر قم به یادگار مانده و عایدی دیگری برای اهالی این شهر نداشته است.
این پروژه در اصل قرار بود پیش‌تر در تهران اجرایی شود اما شورای اسلامی شهر تهران در آن زمان، این طرحی را که محمود احمدی نژاد شهردار تهران بر آن اصرار داشت کارشناسی ندانست و با وجود اینکه تعداد معدودی از ستون‌های مونوریل در صادقیه به سمت اکباتان ساخته شده بود اما با ادامه مخالفت‌ها، اجازه ادامه آن داده نشد و ۲۲ ستون نیمه‌کاره مونوریل تهران در دوران شهرداری محمدباقر قالیباف برچیده شد که در آن زمان نیز ۱۲ میلیارد تومان هزینه در برداشته است.
دولت اما در آن زمان اصرار داشت تا این طرح در یک و یا دو شهر از شهرهای کشور اجرایی شود و در این راستا وعده داده بود تا هزینه ساخت آن را به صورت کامل پرداخت خواهد کرد و بدین ترتیب قم و کرمانشاه برای اجرایی شدن آن انتخاب شدند؛ در حالی که از همان زمان متخصصان امر نسبت به غیرکارشناسی بودن و فقدان مطالعات لازم در خصوص اجرای این طرح، هشدار می‌دادند و تاکید داشتند که اجرای آن با صرف هزینه‌های کلان؛ دردی از مشکل ترافیک و حمل و نقل شهری قم دوا نخواهد کرد و اساساً مسیر فعلی احداث مونوریل مسافری برای سوار شدن ندارد.
با این اوصاف این پروژه در قم در دو سال اول خوب پیشرفت کرد اما احداث ستون‌های مونوریل در جوار حرم حضرت معصومه (س) و مغایرت‌هایی که این امر با ضوابط حریم میراثی حرم کریمه اهل بیت (ع) داشت؛ موجب شد تا این طرح متوقف شود و در ادامه پس از برگزاری جلسات متعدد، مقرر شد برای برون رفت از این مشکل، طول اجرای مونوریل قم از ۱۸ و نیم کیلومتر به ۷/۴ کیلومتر کاهش یابد یعنی از انتهای رودخانه تا میدان شهید مطهری و با پیش بینی ۳ ایستگاه احداث شود.
تعیین تکلیف در شورای عالی فنی
شهردار قم در این رابطه معتقد است: مونوریل در صورتی می‌تواند برای قم کارآمد باشد که طول خط آن افزایش یابد.
سید مرتضی سقائیان نژاد در جلسه رسمی و علنی شورای اسلامی شهر قم بیان داشت: هرگونه تصمیم‌گیری در خصوص ادامه طرح مونوریل نیازمند بررسی و حل مسائل و مشکلات قراردادی و حقوقی آن است.
وی ادامه داد: بدون حل مشکلات حقوقی این طرح، شهرداری قم در آینده درگیر مسایل جانبی آن در نهادهای نظارتی خواهد شد.
شهردار قم با اشاره به عدم تعیین تکلیف نهایی مونوریل در شورای عالی فنی کشور، اظهار کرد: باتوجه به تعداد اندک واگن‌های مونوریل، ثبت سفارش و خرید آن همراه با چالش‌های جدی است.
وی با بیان اینکه با تلفیق مونوریل و خط ۲ مترو موافق هستیم، گفت: مونوریل در صورتی می‌تواند برای قم کارآمد باشد که طول خط آن افزایش یابد.
جذابیت از دست رفته
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر قم نیز اعتقاد دارد که ادامه مونوریل می‌تواند زمینه‌های جذابیت و رونق مسافرپذیری آن را افزایش دهد.
سید محمد حسین دهناد با بیان اینکه ارزش کنونی این طرح افزودن بر چهار هزار میلیارد تومان است، گفت: نحوه عبور از مقابل حرم مطهر حضرت معصومه(س) مهمترین عامل توقف این طرح در زمان اجرای آن بود هرچند این پروژه با سه چالش مهم، تقاضای سفر، تامین واگن و تامین منابع مالی دست و پنجه نرم می کند.
وی با ابراز امیدواری نسبت به حل چالش‌های اجرای مونوریل گفت: طی مذاکرات انجام شده امکان خرید و تأمین ۲۰ واگن انجام شده و دولت نیز نسبت به تامین مالی آن نظر مساعد دارد و امکان توسعه طول خط مونوریل برای جذب مسافر نیز در مجموع فراهم است.
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر قم ادامه داد: طبق قوانین علمی در کنار این مسیر می‌توان جذابیت سفر را با صدور پروانه‌های مختلف برای کاربری متعدد ایجاد کرد که قدم اول در این مسیر می‌تواند احداث پارکسوار و اتصال آن به خطوط مترو و تاکسیرانی بر اساس حمل نقل انبوه بر، باشد.
دهناد با تاکید بر اینکه ادامه مونوریل می‌تواند زمینه‌های جذابیت و رونق مسافرپذیری آن را افزایش دهد، گفت: ادامه این طرح تا پردیسان و در نهایت تا فرودگاه قم از سناریوهایی است که قابلیت اجرا دارد و مونوریل را به یک شبکه انبوه‌بر و با صرفه تبدیل می‌کند.
وی همچنین با اشاره به نظر مشاور طرح مونوریل قم، بیان داشت: استنادات و رفرنس‌های مشاور غیر علمی و قابل خدشه است و بسیاری از مستندات بیان شده در آن مبتنی به طرح تفصیلی گذشته قم است که با وضعیت کنونی این شهر تفاوت اساسی دارد که نمی‌تواند منبع و مرجع تصمیم‌گیری برای شورای اسلامی شهر قم باشد.
دهناد با تاکید بر فراهم بودن زمینه‌های لازم جهت تعریف کاربری‌های تجاری و گردشگری در طول ۱۰ کیلومتر از خط مونوریل منتهی به حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه، ابراز کرد: برای تامین مالی این طرح نیز می‌توان در چند گام تعریف شده و عملیاتی منابع آن را با همکاری مشترک مدیریت شهری و مجموعه دولت، تأمین کرد.
نظر شما